Energie
2016

§ 4: Is er genoeg energie?
Dagelijks wordt er door zeven miljard mensen veel energie verbruikt. Gaat de energie niet op? Is er wel genoeg?
Samenvatting:
Soorten energie:
1. Bezielde energie = spierkracht
2. Onbezielde energie = uitputbare energiebronnen
Fossiele brandstoffen:
1. Steenkool
Moerassig gebied --> planten sterven af --> veenlagen
Bedekt door sedimenten --> druk en temperatuur stijgen --> bruinkool
Druk en temperatuur blijven stijgen --> steenkool
Steenkool wordt gewonnen door dagbouwn of door schachtbouw.
2. Aardolie
Nederland bestond uit zee --> planten en dieren stierven af --> zakten naar de bodem --> bedekt door sedimenten --> druk en temperatuur stegen --> aardolie en (nat) aardgas
Aardolie wordt gewonnen door schachtbouw.
3. Aardgas
Aardgas ontstaan bij de vorming van aardolie = nat aardgas
Bij de vorming van steenkool = droog aardgas
Het wordt gewonnen door boringen.
4. Schaliegas
Schaliegas is een bijzondere vorm van aardgas. Het zit in het schaliegesteente diep in de grond.
Het wordt gewonnen door dat gesteente te breken --> mengsel van water, zand, en chemicaliën wordt in het gesteente gespoten --> scheurtjes --> zand houdt de scheurtjes open --> schaliegas
Afrika
WInning van delfstoffen kan voor welvaart zorgen, maar kan ook gepaard gaan met problemen:
Aardolie in Nigeria --> Arme mensen tappen olie af wat voor vervuiling en ongelukken zorgt.
Winning:
1. Dagbouw: niet diep in de grond
2. Schachtbouw: wel heel diep in de grond


Opdrachten en antwoorden:
Mijn antwoorden
Correcte antwoorden en aanvullingen
Opdr. 2 Gebruik de atlaskaart: De wereld - Energie / Mijnbouw.
Van de wereldenergiereserves aan fossiele brandstoffen bestaat 65 % uit steen- en bruinkool en 35 % uit aardolie en aardgas. De grootste steenkoolvoorradenbevinden zich in het Verre Oosten (met name in het land China). De grootste oliereserves vind je in het Midden-Oosten (met name in het land Saudi Arabië). Het land Verenigde Staten heeft de grootste gasreserves. Afrika bezit 4% van de steen- koolreserves. 9% van de oliereserves en 8% van de gasreserves.
Opdr. 3
a). Wat is juist?
I. Bij dagbouw wordt de steenkool opgegraven in een groeve in de openlucht.
II. Bij schachtbouw (bron 2) wordt eerst een verticale schacht gegraven. Van daaruit worden horizontale mijngangen gegraven tot bij de steenkoollagen.
A Alleen I is juist.
B AlIeen II is juist.
C Beide zijn juist.
D Beide zijn onjuist.
b). Waarom zal bruinkool vaker in dagbouw gewonnen worden dan in schachtbouw?
Bruinkool ligt dicht aan het oppervlak, omdat het jonger is --> er is geen tijd geweest om er dikke lagen sedimenten op af te zetten. Hierdoor is het niet nodig om schachtbouw toe te passen.
Opdr. 4 Gebruik de atlaskaarten: Nederland - Energie, Aardgas en Aardolie.
a). Er zijn kleine voorraden aardolie en grote voorraden aardgas.
b). Waar liggen onze belangrijkste olie- en gasvoorraden?
Olie: Zuid Holland en Drenthe. Gas: Groningen
c). In Nederland zit zoveel gas in de grond, omdat: Nederland lange tijd zee is geweest: juist. Laag-Nederland een dalend gebied is, waar dikke lagen sedimenten werden afgezet: juist.
d). Waarom weten we niet wanneer de Nederlandse reserves aan aardgas en aardolie zo ongeveer op zullen zijn?
Omdat er niet op elke plek in Nederland is uitgezocht of er aardolie en/of aardgas in de grond zit, dus we weten niet wanneer de voorraden op zullen zijn. Kortom er zijn nog onbekende voorraden.
e). In welk kwetsbaar natuurgebied staat de offshorewinning van aardolie en aardgas ter discussie?
Veel mensen zijn tegen de offshorewinning van aardolie en aardgas, omdat dat schadelijk voor het milieu is. De Noordpool is niemands bezit, dus kan er niet zo maar olie worden geboord. Daardoor staat de offshorewinning op de Noordpool ter discussie. X Het Waddengebied!!!
Opdr. 5 Wat is het verschil tussen de winning van 'gewoon' aardgas en die van schaliegas?
'Gewoon' aardgas wordt gewonnen door boringen. Schaliegas wordt gewonnen door het schaliegesteente te breken. In het gesteente wordt een mengsel van water, zand en chemicaliën gespoten, er ontstaan scheurtjes en het zand houdt die scheurtjes open.
Opdr. 6 Midden op het Afrikaanse schild zul je nauwelijks fossiele brandstoffen aantreffen.
a). Waarom niet?
Er zijn amper moerassige gebieden of zeeën, waardoor planten en dieren niet op de bodem worden samengeperst door sedimenten. Er kan dus geen/weinig steenkool en aardolie ontstaan.
b.) Welke delfstoffen kun je daar wel aantreffen en waarom?
Diamant en agrarische grondstoffen X Ertsen en edelstenen
Opdr. 7 Bekijk bron 3. Noem twee redenen waarom het voor de arme lokale bevolking in Nigeria vrij gemakkelijk is om ongestraft olieleidingen af te tappen.
De transport van die oliewinning in Nigeria gaat via olieleidingen. De olie legt een lange weg af van olie- naar olieveld. De leidingen worden niet overal goed onderhouden, waardoor mensen de olie makkelijk af kunnen tappen. De leidingen liggen ook nog eens boven de grond.
Doordat de olieleidingen zo lang zijn en deels door een regenwoud lopen, kan de politie het lang niet overal controleren.
Opdr. 8 Bekijk bron 4. De president van Mozambique zei in 2012: 'Bij de ontwikkeling van onze economie zal het accent ook sterk blijven liggen op de landbouw.'
a.) Geef een verklaring voor het woord 'ook'.
De president wil zijn aandacht ook aan de boeren geven, niet alleen de steenkoolwinning
b.) Hoe zal de president de ontwikkeling van de landbouw willen financieren?
Met de inkomsten uit de steenkoolwinning
c.) De president had een duidelijk doel met deze uitspraak. Leg dat uit.
Hij wil duidelijk maken dat hij de boeren niet zal verwaarlozen. Verder wil hij niet dat er een te sterke afhankelijkheid is van één sector.